Czosnek – zdrowotne właściwości, przeciwwskazania i sprawdzone przepisy lecznicze
Czosnek to warzywo o niezwykłych właściwościach zdrowotnych, doceniane od wieków zarówno w kuchni, jak i medycynie ludowej. Mimo że zawartość witamin i składników mineralnych w czosnku jest stosunkowo umiarkowana, wyróżnia się on obecnością unikalnych związków, takich jak allicyna, siarczek diallilu, ajoen, S-allil-cysteina oraz kwercetyna i rutyna. To właśnie one nadają czosnkowi wyjątkowe właściwości, w tym działanie antybiotyczne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.
Właściwości zdrowotne czosnku
Jednym z najważniejszych działań czosnku jest wzmacnianie układu odpornościowego. Czosnek wykazuje silne właściwości przeciwwirusowe oraz bakteriobójcze, skutecznie zwalczając bakterie takie jak E. coli, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Proteus mirabilis, Klebsiella pneumoniae, a także Helicobacter pylori. Allicyna zawarta w czosnku hamuje aktywność ureazy, enzymu produkowanego przez Helicobacter pylori, co utrudnia bakteriom przetrwanie w kwaśnym środowisku żołądka.
Dodatkowo, czosnek wspiera układ sercowo-naczyniowy, obniżając ciśnienie krwi oraz normalizując poziom lipidów. Przyczynia się do redukcji poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i trójglicerydów, a także nieznacznie podnosi poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Dzięki działaniu antyagregacyjnemu czosnek zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów, poprawiając przepływ krwi i redukując lepkość krwi, co chroni przed zatorami i udarami.
Czosnek posiada także pozytywny wpływ na regulację poziomu cukru we krwi. Regularne spożycie tego warzywa pomaga w stabilizacji glikemii, co znajduje odzwierciedlenie w niższym poziomie glukozy na czczo oraz hemoglobiny glikowanej. Właściwość ta może być szczególnie cenna dla osób z insulinoopornością lub w początkowych stadiach cukrzycy.
Czosnek jako prebiotyk
Czosnek wspiera zdrową mikroflorę jelitową, działając jako prebiotyk. Regularne spożywanie czosnku sprzyja utrzymaniu równowagi bakteryjnej jelit, zapobiegając rozwojowi dysbiozy. Zwiększa on różnorodność mikrobiologiczną jelit, sprzyjając wzrostowi korzystnych bakterii, takich jak Lactobacillus, co wspiera zdrowie układu pokarmowego i odpornościowego.
Przeciwnowotworowe właściwości czosnku
Coraz więcej badań potwierdza przeciwnowotworowe działanie czosnku. Regularne spożycie tego warzywa może obniżać ryzyko rozwoju niektórych nowotworów, takich jak rak jelita grubego, rak żołądka czy rak prostaty. Czosnek działa poprzez wspieranie procesów detoksykacji w organizmie oraz ograniczanie wzrostu komórek rakowych.
Czosnek zwykły a czosnek niedźwiedzi
Czosnek niedźwiedzi, znany z charakterystycznych, jadalnych liści, posiada podobne właściwości zdrowotne co czosnek zwykły. Uważa się jednak, że czosnek niedźwiedzi ma silniejsze działanie immunogenne, co może skuteczniej wspomagać odporność organizmu. Ponadto jest bogaty w glikozydy stewiowe, które wspierają regulację poziomu cukru we krwi.
Tradycyjne sposoby wykorzystania czosnku
Gałganek Aliny
Jednym z domowych sposobów na wykorzystanie czosnku w leczeniu infekcji jest Gałganek Aliny, czyli rozgnieciony czosnek zawinięty w gazę. Stosowany w infekcjach dróg oddechowych, pomaga łagodzić objawy choroby, a zawarta w czosnku allicyna wspomaga zwalczanie bakterii. Należy jednak unikać bezpośredniego kontaktu z dziećmi i osobami z astmą.
Kiszony czosnek
Kiszenie wzmacnia wartości odżywcze czosnku, zwiększając jego biodostępność. Proces fermentacji sprawia, że czosnek staje się delikatniejszy w smaku, a jednocześnie zyskuje dodatkowe walory prozdrowotne.
Składniki: |
10 główek czosnku |
korzeń chrzanu |
łyżeczka ziaren gorczycy |
łyżeczka ziela angielskiego |
łyżeczka ziaren czarnego pieprzu |
kilka listków laurowych |
2 łodygi suszonego kopru |
łyżka soli himalajskiej |
litr wody |
Przygotowanie: 1. Podziel czosnek na ząbki i obierz je. 2. Na dnie wyparzonych słoików umieść połamane łodyżki kopru oraz dosyp przyprawy (gorczycę, ziele angielskie, czarny pieprz, i listki laurowe). 3. Umieść ząbki czosnku w słoikach, dodając kawałki korzenia chrzanu i listki laurowe. 4. W garnku zagotuj wodę z dodatkiem soli, mieszając, aż sól się rozpuści. 5. Przelej przygotowaną zalewę do słoików, całkowicie przykrywając ząbki czosnku. 6. Zamknij słoiki i odstaw je w zacienione miejsce na 10-14 dni, aby się ukisiły. Kiszony czosnek świetnie sprawdzi się jako dodatek do kanapek, sałatek, ryb, mięs czy makaronów. |
Nalewka czosnkowa (nalewka tybetańska)
Nalewka tybetańska z czosnku to tradycyjny sposób na wzmocnienie organizmu i regulację ciśnienia. Regularne jej spożywanie wspiera układ odpornościowy, a także korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Należy jednak stosować się do zaleconego dawkowania, które przewiduje stopniowe zwiększanie ilości kropel, rozcieńczonych w mleku lub kefirze.
Składniki: |
350 g świeżego czosnku |
200 ml spirytusu (60-70%) |
Przygotowanie: 1. Obierz czosnek i rozgnieć go lub przeciśnij przez praskę. Pozostaw na kilka minut, aby uwolnił aromat. 2. Przełóż czosnek do szczelnie zamykanego słoja. 3. Zalej czosnek spirytusem, upewniając się, że jest całkowicie zanurzony. 4. Zamknij słoik i odstaw w zacienione miejsce na 10 dni. Pamiętaj o codziennym potrząsaniu słoikiem. 5. Po upływie 10 dni odcedź nalewkę przez gazę do czystej butelki. Przechowuj nalewkę w ciemnym miejscu. |
Przeciwwskazania do stosowania czosnku
Spożycie czosnku powinny ograniczyć osoby z nadwrażliwością lub alergią na czosnek, a także te, które cierpią na problemy żołądkowe, takie jak zgaga, wzdęcia czy bóle brzucha. Ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe oraz hipoglikemizujące, ponieważ czosnek może nasilać ich działanie.
Czosnek, mimo licznych korzyści zdrowotnych, powinien być spożywany z umiarem, szczególnie przez osoby ze specyficznymi schorzeniami.
Komentarze0Dodaj komentarz