Koenzym Q10: Właściwości, zastosowania i korzyści zdrowotne

Koenzym Q10 (CoQ10) to związek, który odgrywa niezwykle ważną rolę w produkcji energii w komórkach oraz działa jako silny przeciwutleniacz. Chroni organizm przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki, a jego wszechobecność w organizmie sprawia, że jest nazywany „wszechobecnym”. Po 40. roku życia ryzyko niedoboru koenzymu Q10 wzrasta, ponieważ organizm traci zdolność do jego produkcji oraz efektywnego wchłaniania z pożywienia.

Czynniki wpływające na poziom koenzymu Q10

Spadek poziomu koenzymu Q10 może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak:

• Wiek: Z wiekiem produkcja koenzymu Q10 w organizmie naturalnie maleje.
• Dieta: Niewystarczająca ilość Q10 w codziennym jadłospisie.
• Stres: Wysoki poziom stresu może wpływać na metabolizm i produkcję tego koenzymu.
• Infekcje: W trakcie chorób organizm może zużywać więcej Q10.
• Choroby przewlekłe: Schorzenia takie jak choroby serca, nowotwory, cukrzyca, a także choroby neurodegeneracyjne (np. Parkinson, Alzheimer) mogą prowadzić do obniżenia poziomu koenzymu Q10.

Objawy niedoboru koenzymu Q10

Niski poziom koenzymu Q10 w organizmie może manifestować się przez różnorodne objawy, w tym:

• Przewlekłe zmęczenie
• Bóle głowy
• Częstsze infekcje
• Brak apetytu
• Zaburzenia gospodarki lipidowej
• Większa podatność na stres

Źródła koenzymu Q10 w diecie

Koenzym Q10 można znaleźć w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza w:

• Czerwonym mięsie i podrobach
• Rybach
• Nasionach strączkowych
• Nasionach (np. słonecznikowych)
• Jajach
• Kiełkach pszenicy

Przeciętny człowiek spożywa około 10 mg koenzymu Q10 dziennie, podczas gdy zalecana dawka wynosi 100 mg. Dlatego sama dieta może być niewystarczająca do zaspokojenia zapotrzebowania organizmu na ten związek.

Suplementacja koenzymu Q10

Koenzym Q10 występuje w organizmie w dwóch formach: utlenionej (ubichinon) oraz zredukowanej (ubichinol). Obie formy mają swoje zastosowanie w organizmie i mogą przekształcać się w zależności od potrzeb. Suplementacja koenzymem Q10 przynosi wiele korzyści zdrowotnych, w tym:

1. Poprawa zdrowia serca

Koenzym Q10 wpływa pozytywnie na zdrowie układu sercowo-naczyniowego, pomagając obniżyć poziom białka C-reaktywnego (CRP), który jest markerem stanu zapalnego. Badania pokazują, że osoby z chorobami serca przyjmujące koenzym Q10 doświadczają obniżenia poziomu CRP, co przekłada się na mniejsze ryzyko chorób serca.

2. Wzrost płodności

Suplementacja koenzymu Q10 poprawia jakość komórek jajowych u kobiet i zwiększa szanse na ciążę, zwłaszcza u kobiet po 35. roku życia. U mężczyzn wpływa na poprawę jakości plemników, co jest kluczowe dla płodności.

3. Łagodzenie migren

Koenzym Q10 może zmniejszać częstotliwość i nasilenie ataków migreny poprzez poprawę produkcji energii w komórkach mózgowych oraz działanie przeciwzapalne.

4. Regulacja poziomu cukru

Koenzym Q10 wspomaga gospodarkę węglowodanową, co jest szczególnie ważne dla osób z insulinoopornością i cukrzycą. Regularne przyjmowanie może redukować poziom glukozy oraz poprawiać insulinowrażliwość.

5. Wspomaganie odporności i redukcja stanów zapalnych

Koenzym Q10 obniża poziom cytokin prozapalnych, co pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych i wsparciu organizmu w walce z infekcjami.

6. Zwalczanie starzenia się skóry

Koenzym Q10 jest składnikiem wielu kosmetyków odmładzających, ponieważ wykazuje korzystny wpływ na kondycję skóry, zmniejszając widoczność zmarszczek.

7. Redukcja skutków ubocznych statyn

Osoby stosujące leki statynowe mogą doświadczać spadku poziomu koenzymu Q10, co wiąże się z efektami ubocznymi takimi jak bóle mięśniowe. Suplementacja Q10 może łagodzić te objawy.

Zasady stosowania koenzymu Q10

Koenzym Q10 jest związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach, a jego wchłanianie jest lepsze, gdy przyjmowany jest z posiłkiem, zwłaszcza tłustym. Należy także zwrócić uwagę na potencjalne interakcje z lekami, w tym z warfaryną oraz lekami obniżającymi ciśnienie krwi. Suplementację warto przerwać na dwa tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym, ze względu na możliwy wpływ na ciśnienie krwi.

Podsumowanie

Koenzym Q10 to ważny składnik diety, którego niedobór może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Suplementacja może przynieść liczne korzyści, od wsparcia zdrowia serca po poprawę jakości skóry. Warto jednak skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, zwłaszcza w przypadku istniejących schorzeń lub przyjmowania innych leków.

Badania naukowe: 

https://journals.lww.com/ijom/fulltext/2018/09000/effect_of_coenzyme_q10_supplementation_on_serum_of.78.aspx

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27670440/