Nadmiar fruktozy a stłuszczenie wątroby — co warto wiedzieć?

Stłuszczenie wątroby często kojarzy się z dietą bogatą w tłuszcze, co wydaje się logiczne – nadmiar tłuszczu odkładałby się w wątrobie. W rzeczywistości jednak, głównym czynnikiem odpowiedzialnym za to schorzenie jest dieta bogata w węglowodany, szczególnie fruktozę.

Fruktoza to cukier prosty, ale różni się od glukozy swoją ścieżką metaboliczną. Zamiast być wykorzystana jako źródło energii, fruktoza trafia bezpośrednio do wątroby, gdzie przekształcana jest w kwasy tłuszczowe, co zwiększa ryzyko stłuszczenia wątroby. Co ciekawe, fruktoza jest uznawana za zdrowy cukier – występuje naturalnie w owocach, ma niski indeks glikemiczny (IG 16), a jej spożycie nie powoduje skoków poziomu glukozy we krwi. Mimo to, jej nadmierne spożycie, zwłaszcza w formie syropu glukozowo-fruktozowego, może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia.

Fruktoza nie pobudza ośrodka sytości, jak glukoza, co powoduje, że osoby spożywające produkty bogate w fruktozę odczuwają większy głód. To napędza błędne koło jedzenia przetworzonych produktów, bogatych w fruktozę, co z kolei sprzyja dalszemu odkładaniu tłuszczu w wątrobie.

Spożycie fruktozy ma również inne negatywne skutki – zwiększa przepuszczalność jelit, sprzyja powstawaniu produktów glikacji (AGEs), które mogą prowadzić do powikłań podobnych do cukrzycy, mimo że fruktoza nie wpływa bezpośrednio na poziom glukozy i insuliny we krwi.

Stłuszczenie wątroby jest odwracalne, jeśli zostanie wcześnie wykryte i wprowadzone zostaną zmiany w stylu życia, szczególnie w diecie. Produkty naturalnie zawierające fruktozę, jak owoce, nie stanowią zagrożenia, o ile spożywane są w umiarkowanych ilościach. Problemem są przetworzone produkty, bogate w syrop glukozowo-fruktozowy, który znajduje się w słodyczach, napojach, a nawet niektórych „zdrowych” produktach, takich jak jogurty czy płatki śniadaniowe.

Badania wątroby, takie jak próby wątrobowe i USG, mogą pomóc we wczesnym wykryciu stłuszczenia, co pozwoli na podjęcie odpowiednich kroków zdrowotnych.

O objawach sugerujących stłuszczenie wątroby opowiadam w tym odcinku: